Steeds meer landen aan de Middellandse Zee sluiten hun havens voor vluchtelingen. Reddingsschepen als de Aquarius moeten altijd welkom zijn in de haven van Amsterdam, schreef ik in dagblad Trouw op 17 augustus 2018. ‘Onze stad biedt al eeuwenlang een veilige haven aan mensen die worden vervolgd, onderdrukt of verbannen.’
Met 141 mensen aan boord, onder wie 67 alleenreizende kinderen, moest reddingsschip de Aquarius dagen wachten voor het ergens aan kon leggen. Zowel Italië en Malta weigerden aanvankelijk toegang.
Italië stelde voor dat Groot-Brittannië de vluchtelingen zou ontvangen, omdat de Aquarius immers onder de vlag van Gibraltar vaart. Uiteindelijk besloot Malta het schip dinsdagavond toch in de haven toe te laten, met als voorwaarde dat de mensen aan boord door andere Europese landen werden opgevangen.
Een paar weken geleden werd het schip ook al geweigerd. Toen met 629 mensen aan boord. Gelukkig was er in Spanje net een nieuwe regering aangetreden. De kersverse premier Pedro Sanchez besloot om het schip toe te laten in de haven van Valencia. “Het is onze plicht om een humanitaire catastrofe te helpen afwenden en een veilige haven aan te bieden aan die mensen”, liet zijn kabinet weten.
Mensenrechten
De weigering van Italië en Malta om de Aquarius te laten aanleggen gaat in tegen mensenrechten, zoals het recht op leven. Toch zien we deze afwijzende houding van Europese lidstaten tegenover vluchtelingen steeds vaker. Keer op keer krijgen reddingsschepen geen toestemming om aan te leggen en zo wordt ze het werk onmogelijk gemaakt.
Eind juni werd ook het schip Lifeline door Italië en Malta de toegang geweigerd. Het reddingsschip had 224 mensen aan boord: wanhopige, uitgeputte mensen, op zoek naar een plek waar ze veilig waren. Zonder de reddingsactie van Lifeline waren ze verdronken.
Lifeline voer onder Nederlandse vlag. Staatssecretaris Harbers liet weten dat het schip wat Nederland betreft aan de ketting moest worden gelegd. En zo verhindert de Nederlandse overheid het reddingswerk.
Al eeuwenlang
De raadsfractie van GroenLinks Amsterdam staat voor een andere koers. Wij staan voor een heldhaftig, vastberaden en barmhartig beleid voor iedereen die onze hulp nodig heeft. Dat past bij Amsterdam. Onze stad biedt al eeuwenlang een veilige haven aan mensen die worden vervolgd, onderdrukt of verbannen.
Wie levens redt van mensen die zo kwetsbaar zijn dat ze het als enige uitweg zien om de helse tocht over de Middellandse Zee te ondernemen, moet op ons kunnen rekenen. Schepen die mensenlevens redden leg je niet aan de ketting. Die haal je veilig de haven binnen, en je laat ze vrij uitvaren om door te gaan met hun werk. Als EU-lidstaten ze dan toch toegang weigeren, zijn ze wat GroenLinks betreft welkom in de haven van Amsterdam. Ook als de Nederlandse overheid of de EU ze willen weigeren.
Laten we een voorbeeld nemen aan andere Europese steden die al op eigen houtje aan een humaner vluchtelingenbeleid werken. Steden als Barcelona, Madrid, Grenoble, Lissabon, Napels en Palermo hebben zich verenigd in het netwerk van Fearless Cities. Ze werken aan progressieve politiek nu er in de Europese lidstaten een conservatieve en populistische wind waait. Ook Valencia, de haven waar de Aquarius in juni nog kon aanleggen, is er lid van.
In het coalitieakkoord hebben GL, D66, PvdA en SP aangegeven dat Amsterdam zich bij deze beweging van Fearless Cities aansluit. Laten we de idealen van Fearless Cities in de praktijk brengen door het volgende schip dat vluchtelingen uit de Middellandse Zee redt uit te nodigen in Amsterdam.