Voor Lilith Magazine besprak ik de bundel Alle Verhalen van de Braziliaanse auteur Clarice Lispector. Dat bleek bepaald geen eenvoudige opgave.
De verhalen van Clarice Lispector kruipen onder je huid en in je hoofd, waar ze nog dagenlang blijven resoneren. Haar unieke, ongrijpbare schrijfstijl laat zich moeilijk in woorden vatten. Lispector lees je niet, je doorleeft haar.
Aan het begin van mijn journalistieke carrière schreef ik recensies voor een lokale muzieksite. Het combineren van mijn twee grote liefdes – muziek en schrijven – zou me de ultieme voldoening geven. Dacht ik. Niets bleek minder waar. Het vlotst schreef ik over miserabele concerten – vals gezongen, slecht geluid, apathisch publiek – voor de meest magistrale muziekervaringen kon ik zelden de juiste woorden vinden. Muziek die je echt beroerd, laat zich nu eenmaal slecht in woorden vastleggen. Het schrijven van muziekrecensies dreef me langzaam tot wanhoop.
Eenzelfde gevoel van wanhoop bekroop me bij het lezen van Alle verhalen (2019) van Clarice Lispector (1920-1977), die voor het eerst naar het Nederlands is vertaald door Adri Boon. De bundel is een imposante collectie van vierentachtig verhalen die haar hele schrijversleven omspant. In het verhaal De onfortuinlijkheden van Sofia zegt de jonge protagonist op een gegeven moment: “Begreep ik dat alles? Nee. Ik weet niet wat ik op dat moment begreep. Maar zoals ik een ogenblik lang in de meester even ontzet als gefascineerd de wereld had gezien – en zelfs nu weet ik nog altijd niet wat ik zag – zo begreep ik ons, en nooit zal ik weten wat ik begreep. Nooit zal ik weten wat ik begrijp.”
Zo, ongeveer, voel ik me na het lezen van Alle verhalen.
Lees de complete bespreking op Lilith Magazine.